Verwerking verlies?
In mijn beleving verwerk je verlies niet maar leer je er mee leven.
In dat opzicht ben ik al vroeg ‘ervaringsdeskundige’ geworden. Onze dochter is overleden drie dagen na haar geboorte. Nu ruim 25 jaar geleden.
Verlies en rouw houden dus ook niet op, maar blijven een rol spelen en komen in de loop van het leven op de één of andere manier te voorschijn. Soms geheel onverwacht. Niet eenmalig maar regelmatig.
Iedereen gaat daar op zijn eigen manier mee om. Er is geen spoorboekje voorhanden, geen richtlijn waarin staat hoe iemand het beste met rouwprocessen moet omgaan.
Mijn begeleiding tijdens rouwprocessen is altijd maatwerk en gericht op jouw persoonlijke behoeften en wensen.
Accepteren, vrijlaten en toelaten
Het verlies accepteren en kunnen vrijlaten dragen bij tot het verkrijgen van de regie op het eigen leven. Maar naast het vrijlaten is het toelaten van verdriet, boosheid of andere emoties op welk moment in het leven dan ook, ook belangrijk.
Het is er, het is onderdeel van iemands leven geworden. Dus de emotie mag en kan gevoeld en ge-uit worden. Het laat je echter niet meer langdurig leiden, je kan het beter sturen en weer vrijlaten. En wellicht weer op een ander moment toelaten en weer vrijlaten. Het laat je echter niet meer los.
De verandering
De momenten van verlies en de daarbij behorende rouw zijn vaak kantelpunten in iemands leven. Het leven na dat moment zal anders zijn dan voorheen.
Dat kan je angstig maken. Je wordt teruggeworpen op jezelf en je kunt jezelf verliezen in vragen zoals: wie ben ik eigenlijk? Waar sta ik voor? Wat wil ik met mijn leven? Het is heel normaal en zelfs ook heel gezond om jezelf deze vragen te stellen. Niet alle vragen kunnen direct beantwoord worden, dat hoeft ook niet. Je kunt ze ook bewaren en er op een later tijdstip nog eens opnieuw naar kijken. Sommige vragen hebben alleen aandacht nodig en geen antwoord. Hoe het ook zij, dat bepaal je zelf: het is jouw levenspad en jij hebt de regie.
De verandering betekent ook vaak een nieuwe weg inslaan. Dan moet je veel loslaten en dat is lastig. Door het verlies waardoor je in de situatie bent gekomen heb je al moeten loslaten. En om een nieuwe weg in te gaan moet je nog meer van jezelf gaan loslaten.
Het zijn dan complexe tijden.
Emoties tijdens het rouwproces
Boosheid is een normale reactie tijdens rouwprocessen. Zowel bij verlies van dierbaren als bij levend verlies zoals ontslag of echtscheiding. Boos op de omstandigheden, boos op personen, boos op jezelf of de omgeving. En boos zijn is prima. Zoals verdrietig zijn ook prima is. De emoties zijn altijd persoonlijk, waar de één totaal geen last van heeft kan voor de ander een enorm obstakel zijn. Zoals gezegd: er is geen spoorboekje, geen handleiding voor het omgaan met rouw en verlies.
Fasen van rouw
Vaak wordt gewerkt met fasen van rouw. Ik werk daar niet mee. Indelen in fasen betekent vaak dat je een fase afsluit om de volgende fase te kunnen betreden. Rouw, en alle daarbij behorende emoties, laat zich niet leiden. Er bestaan in mijn begeleiding geen voorschriften, regels of fasen van rouw. Het komt zoals het komt.
En als het komt dan mag het er gewoon zijn zoals het is. Zo kun je aandacht besteden aan wat het (nog) met je doet en hoe actueel het nog voor je is. Toelaten is belangrijk, ik weet het uit eigen ervaring. Zelfs na 25 jaar zijn bepaalde emoties nog actueel voor mij. Er zit dus ook geen tijdslimiet aan rouw.
En daarna weer vrijlaten, het is vrij dus het kan weer terug komen.
